Directe link:
Directe link:
We willen graag de snelste en makkelijkste route naar succes. Vertel me wat ik moet doen! Want het gaat toch om ‘doen’, nietwaar?
Stel je voor dat we alleen kijken naar wat mensen doen, en daarvan leren. Neem nu het sprookje van Assepoester… en we zouden ergens richting het einde een journalist sturen om dit gelukkige huwelijk tussen de prins en Assepoester te analyseren voor een boekje getiteld “Drie lessen voor succes van de prins!” Dan zou het ongeveer het volgende kunnen zijn:
Uiteraard zou je er absoluut niets aan hebben. Maar het gekke is dat veel succesboeken wel zo zijn geschreven. Iemand heeft heel veel succes. Vervolgens wordt zijn/haar gedrag geanalyseerd. Dat wordt tot wet verheven en gepubliceerd als waarheid en “x steps to succes”. Dat is een gotspe!
Ten eerste gaat het niet om de daden maar om de afwegingen achter de daden. Over iemands “why?” – iemands drijfveren. En die komen voort uit een visie, een kijk op de wereld, een missie en karakter. Dat laatste zeker niet te vergeten: karakter is het ondergeschoven kindje in de “x steps to succes” cultuur. Hoeveel tegenslagen moet je kunnen doorstaan om eindelijk tot dat moment van geluk te komen? Het leven zit boordevol tegenslagen, klein en groot, die je moet trotseren om tot je doelen te komen. Vraag een topsporter of ondernemer of zijn succes het volgen van een stappenplan is. Dat is slechts een deeltje van het verhaal. Want het ontwikkelen van karakter en een persoonlijke visie en missie voor de wereld is iets dat groeit – dat tijd nodig heeft – dat interactie nodig heeft, en bovenal… een hoeveelheid tegenslag. Zonder tegenslagen geen succes.
De tweede reden waarom kijken naar openbare bronnen over een persoon onvoldoende is, is dat er allerlei taboes zijn in onze maatschappij. Zaken die daarom alleen in de privésfeer worden gedeeld met echte vrienden. Zaken als religie, feesten, rituelen en verboden middelen kunnen een significante rol kunnen spelen in iemands persoonlijkheid en prestaties. Steve Jobs en Elon Musk zijn er halfopen over: het roken van wiet en het Burning Man festival worden genoemd. Maar wat er precies wordt gedaan en hoe vaak lees je niet in de krant.
En er is nog meer verborgen. Succes blijkt ook vaak een noodzaak te hebben: een vlucht uit een vreselijke ervaring en een vast voorgenomen ‘dat nooit meer’. Bijvoorbeeld een lichamelijk gebrek, geestelijk probleem of gemis dat wordt gecompenseerd. Deze gebreken zijn diep verborgen onder de succesverhalen en de compensatiedrang. Te pijnlijk om nog boven water te halen.
Een laatste belangrijke reden waarom de meeste succesonderzoeken en succesboeken een gotspe zijn is het fenomeen dat vaak alleen de succesvolle mensen worden geïnterviewd. Niet de verliezers. De winnaars deze zijn als piloten van vliegtuigen die de oorlog wel hebben overleefd: helden. Wat we niet zien is wat er fout is gegaan met al die andere vliegtuigen en al die andere piloten. Is het misschien niet zozeer het doen van het juiste als het niet-doen, ofwel ontwijken van het domme en het stomme? Is bijvoorbeeld het niet toegeven aan een verslaving veel meer een kenmerk van succes dan al die dingen die je kunt doen als je niet in een put valt. Dit fenomeen heet de ‘selection bias’.
Succesvolle mensen zijn voor mij als bomen die gegroeid zijn te midden van uitdagingen: weersveranderingen, een pad wordt gevormd over de wortels, spelende kinderen met een schommel en een eikenprocessierups. En we zijn allemaal zo’n boom. Kiezen we om door te groeien, of nemen we genoegen met de ruimte die de wereld ons geeft?
Uiteindelijk is dit misschien wel de eerste en laatste les van succes: sta één keer meer op dan je valt. Al is dat niet een leuke boodschap…