Deel deze pagina

Ben jij een geboren ondernemer?

Directe link:

Ben jij een geboren ondernemer?

Ondernemerschap lijkt niet voor iedereen de ideale weg naar geluk te zijn. Velen kiezen bewust voor werknemerschap: een baan. Wat maakt nou dat ondernemerschap en ondernemer zijn zo uniek? Wat maakt en karakteriseert een ondernemer?

Volgens Hennie van der Most is een ondernemer zo geboren. „Ondernemer kun je niet worden, en niet leren. Je bent het of je bent het niet. Als je het kon leren, dan zat ik hier niet. En gaf ik nu les!” aldus Van der Most. Is dat zo? Zijn er mensen die langs de zijlijn moeten blijven staan te kijken hoe anderen dit doen? Hennie van der Most is er duidelijk over. Voor hem is het een houding en talent dat je van nature moet hebben.

Ik begrijp hem. En ik denk dat er meer over te zeggen is…. Ik denk namelijk dat het wel te leren is, al is het een langere weg. Het heeft inderdaad niets met kennis en cursussen en training te maken. Maar met „de weg naar binnen”, zoals Dag Hammarskjöld zou zeggen. De kernwoorden van ondernemerschap zijn namelijk moed en creatie. En dat is wel te leren, als je weet hoe het werkt…

Element 1: Moedig zijn

Moed is een essentieel element van ondernemerschap. Waarom zijn sommigen moediger en dapperder dan anderen? Ik denk dat het antwoord daarop vreemd genoeg niets met aanleg maar met pure noodzaak te maken heeft.

Ik wil wijzen op recent onderzoek van Anton Blok naar uitblinkers in sport, wetenschap en cultuur. Hij beschrijft dit in het boek ‘De vernieuwers‘, en komt tot de duidelijke conclusie dat al deze personen ‘misfits’ waren: ze pasten niet in de maatschappij, hadden een gebrek, een achterstand en hebben hun plaats verworven en zich laten zien, tegen de verdrukking in. Ze zeggen als het ware: „Zie mij!”, „Ik zal me bewijzen!” „Ik zal ze eens wat laten zien!” Dat zijn de onderliggen emoties. Goede ondernemers zijn vaak de oude straatvechters van vroeger die zich wilden laten gelden. De basis van het ondernemerschap wordt daarom al in hun kindertijd geboren en dat lijkt op aanleg. Maar het is gegroeid.

Een mooie illustratie van het fenomeen noodzaak is het kleine zaadje in de grond dat begint te ontkiemen. Stel er duwt er een levensgrote duim op dat plantje. Ondergronds en onzichtbaar groeien de wortels, verder en verder, en verder. Totdat het plantje zo sterk is…

Dus moed heeft te maken met noodzaak. Hoe krijg je die als je jeugd en je leven (te) gladjes is verlopen? Ja, dat is pech. Dan heb je een achterstand voor ondernemerschap. Maar het kan. Die moed komt als de sprong naar ondernemerschap wordt gemaakt. Dat is de paradox. Moed komt dus door moedig te zijn en de stap naar ondernemerschap te nemen, en de noodzaak van het overleven. Zonder moed verzuip je. Moed groeit aan moed.

Element 2: Creatief zijn

Het tweede essentiële element van ondernemerschap is creatief zijn. Dus creatie, scheppend. Daar is Hennie van der Most ook duidelijk over; dat is eigenlijk de enige eigenschap die hij ziet voor echte ondernemers. De ondernemer wil iets maken; iets moois. Wil iets scheppen. Wil lekker bezig zijn. Wil iets creëren. Hij is dus creatief. Niet per se creatief met muziek of pen en penseel, al helpt dat wel, maar creatief in het vinden van nieuwe wegen, nieuwe vormen.

Wilt u uzelf testen op uw creatieve vermogens? Dan heb ik een simpele testvraag, een lakmoesproef. Hier is hij: schrijf nu eens een vrij gedichtje van 5 regels.

Als u nu geïrriteerd of nerveus wordt of een gevoel van ‚geen zin’ heeft, dan heeft u een rem op uw creativiteit. Want mijn uitdaging is zo simpel, en er kijkt toch niemand mee?

Creativiteit is ook geboren tijdens onze kindertijd. Wat hebben we te horen gekregen van onze ouders en van onze leraren? Wat werd gewaardeerd? Ieder kind heeft creativiteit, maar een groot deel raakt het kwijt, stelt Sir Ken Robinson in zijn beroemde TED-talk. Creativiteit komt door je stap voor stap open te stellen voor andermans creaties, en stappen te zetten om zelf iets te maken – dat niet meteen functioneel is – alleen maar voor de vorm, voor de schoonheid, voor het plezier. Creativiteit groeit aan creativiteit.

Het doel: vrij willen zijn

Waarom zou ik nou eigenlijk ondernemer willen worden? Waarom al die moed en creativiteit tonen?

De reden: een ondernemer wil ten diepste vrij zijn. Hij wil ten diepste dus geen ondernemer zijn. Dat is gewoon de naam, het vehikel, het middel om vrij te zijn. Ondernemerschap en bedrijven zijn de middelen om te scheppen. Om stukjes van de wereld naar je hand te zetten. Om lekker bezig te zijn. Om vrij te zijn. Om plezier te hebben. Om zelf je agenda te bepalen. Geen slavernij en het ‘dansen naar andermans pijpen’ maar vrij om te zijn wie je wilt zijn. Net als een kunstenaar ten diepste geen kunstenaar wil zijn maar mooie en unieke dingen willen maken, en een boer ten diepste geen boer maar bezig zijn met de natuur. Die woorden, die rollen zijn de middelen en etiketten om onszelf te zíjn.

En onszelf zijn willen we allemaal. Voor sommigen is de weg naar vrijheid om jezelf te zijn misschien wel via een baan of rol in loondienst, bijvoorbeeld als onderwijzer of verpleger. Maar voor anderen is mijns inziens de vrijheid van ondernemerschap zeer interessant. En ik denk voor de meesten omdat er maar een heel beperkt aantal standaardbanen zijn en ieder mens uniek is. En je kunt het ook!

Hennie van der Most

Hennie van der Most zei tegen mij in het interview voor mijn boek: Ik hoef niks. En dat is het mooie van ondernemen: ik ben vrij. Ik heb nu een afspraak, dan moet ik werken, zeg ik wel eens. Maar als ondernemer ben je vrij. Ik hoef niks, helemaal niks. Ik kan morgen zo mijn agenda leeg maken als het moet. En dat is het mooiste van ondernemen. En iemand die werkt, ja, die moet er wezen.

Vrouwen ook

Vrouwen worden natuurlijk niet minder moedig of minder creatief geboren dan mannen. Vrouwen hebben alleen een handicap in onze maatschappij. Ze worden in de overheersende cultuur geacht niet te vechten en zich vooral te laten zien in gezin en zorg. Zonder vechten geen moed – en andersom. En gezin en zorg zijn zelden geschikt om inkomsten mee te genereren.

Waarmee altijd een afhankelijkheid blijft. Dat geeft geen vrijheid. Dat zijn dus cultuurlagen die ondernemerschap niet ondersteunen; zelfs tegengaan. Het is dan ook geen wonder dat onze cultuur (niet natuur) het aantal vrouwen in ondernemerschap erg heeft gedrukt.

Gelukkig pakken steeds meer vrouwen het ondernemerschap op – ze kunnen hele goede ondernemers zijn!